BADEMCİK İLTİHABI:Yutağın lenf dokusunun ve özellikle bademciklerin önemli bir savunma işlevi vardır. Mikropları yineleyen saldırılarına tepki olarak ortaya çıkan iltihaplanmalardan sonra bu doku aşın biçimde büyüyebilir ve kendi başına bütün vücut için bir iltihap odağı oluşturabilir. Bademcik iltihabı çocukluk evresinde gerçek bir hastalık sayılmayacak kadar sıradanlaşan bir duruma dönüşebilir. Ama yol açabileceği komplikasyonlar nedeniyle önemsenmesi gerekir.
Yetişkinlerde bademcik sorunu çok daha karmaşıktır ve değişik çözümlere açıktır. Çocukta ise sorun oldukça basittir. Artık günümüzde bademcik ve adenoitlerin (geniz bademciği) alınması bir çocuk için kızamık geçirmek kadar önemsizleşmiştir. Bu girişim çok daha ağır sonuçlar doğuracak gelişmelerin de kesin biçimde önlenmesini sağlar.
BADEMCİKLERİN BÜYÜMESİ
Bademcikler çocuklarda, özellikle “lenfatik” denen yapıya sahip olanlarda gelişmeye yatkındır. Ağız yutak (bademcikler) ve burun-yutakta (adenoitler) bulunan lenf dokusundaki bu gelişme bazen aşın olabilir. Büyüyen lenf dokusu öncelikle geliştiği boşlukta tıkanmaya yol açar. Aynca bu büyüme sonucu nezle tipi enfeksiyonlara yakalanma kolaylaşırken bu dokular anatomik yapılarından ötürü mikroplar için çok uygun bir zemin hazırlar
Çocuklarda bademcik, vücudun bağışıklık sisteminde etkili olan lenf sisteminin boğaza yerleşmiş mekanizmasıdır. Özellikle üst solunum yolundan giren mikroplara karşı vücudu savunmaya geçer. Halk arasında geniz eti diye bilinen ” adenoid ” dokusu da aynı bademciklerin özelliğindedir. Bademcikler ve geniz etleri çok nadiren yüksek ateşle seyreden sık iltihaplanmalarda çocukları kalp ve eklem romatizmaları riski altında bırakabilmektedir. Bu durumda çocuklara bademcik ve geniz eti ameliyatı uygulanır.
Bademcik ve geniz eti gerektiğinde alınabilen bir organdır. Ergenlik yaşından sonra da hiç bir etkisi kalmaz. Bademcik ve geniz eti hastalıkları daha çok çocuklarda görülen bir hastalıktır. Bu hastalığın görülme sıklığı kreş, ana okul ve ilkokul gibi toplu yaşam yerlerinde zirve yapar. Bademcik dokusu gittikçe küçülen bir doku olduğu için özellikle ergenlik yaşından sonra iltihaplanma olasılığı düşmektedir.
Bademcikler Ne Zaman Alınır?
İltihaplanan bademcikler ilaç tedavisine cevap vermedikleri takdirde cerrahi operasyonla çıkarılabilir. Buna karar vermek için de belirli kriterleri vardır.
- Üst solunum yolu bademcik ve geniz eti yüzünden sık sık tıkanıyorsa.
- Bademcik etrafında sık sık apse oluşuyorsa bu ameliyat için önemli bir sebeptir.
- Bademcik etrafında kötü huylu tümör teşhis edildiyse bademciğin çıkarılması gerekir.
- Çene yapısını bozacak kadar bademcik veya geniz eti büyümesi oluyorsa alınması uygundur.
- Bademcik veya geniz eti büyümesi konuşma bozukluğuna neden oluyorsa bademcik ve geniz eti alınır.
- Bademcik ve geniz eti büyümesi sayesinde uyku apnesi yaşanıyorsa cerrahi olarak ameliyata karar verilir.
Bademcik ameliyatı büyük çoğunlukla iltihaplanma sonucu yapılır. Türkiye’deki bademcik ve geniz eti ameliyatlarının %40’ı iltihaplanma sonucu yapılmaktadır. Hastanın kuşpalazı mikrobu taşıyıcısı olması, kalp kapak bozukluğu olması ve bademcik veya geniz etine bağlı sık orta kulak iltihabı yaşanması durumunda zaman kaybetmeden hekime başvurmak gerekmektedir. Çocuğunuzda bu tür belirtiler varsa ve doktora başvurmada gecikirseniz horlama, saldırganlık, huzursuzluk ve öğrenmede algılama zorluğu gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz. Genellikle 6 aydan itibaren bademcik ve geniz eti ameliyatı cerrahisi uygulanabilir.